Het Fochteloërveen is onderdeel van het grootste
natuurnetwerk in zijn soort: het beschermde Europese Natura 2000 netwerk. Het gebied is wetland en Special Protected Area
onder de Vogelrichtlijn vanwege de grote concentraties van groepen vogels. De
Provincie Drenthe heeft het Fochteloërveen bovendien aangewezen als stiltegebied.
Ondanks deze bescherming hollen de kernwaarden van rust en
stilte de laatste jaren achteruit.
Vooral door de toename van de luchtvaart is er meer verstoring dan ooit.
Geregeld schroeven kraanvogels tot op meer dan een kilometer hoogte boven het wetland.
Hier past geen aanvliegroute van Eelde op 250-2.500 meter.
Groei luchtvaart brengt
wetland lawaai, onrust en verstoring
De tekst in de folder Stiltegebieden van de Provincie Drenthe staat in schril
contrast met de werkelijkheid in het Fochteloërveen. In plaats van de stilte te
behoeden, komt er elk jaar meer lawaai. Dagelijks scheren grote toestellen op
minder dan een kilometer hoogte over het Fochteloërveen. Les- en
sportvliegtuigen draaien er hun rondjes en steeds meer vliegverkeer vanaf Lelystad komt naar
Drenthe en Friesland om rondjes te draaien.
Door de toename van vliegbewegingen
op Eelde is het aantal verstoringen van beschermde Natura 2000 soorten in de
winter 2017-2018 groter dan ooit. Dit kan echt niet. En op 5-8 kilometer hoogte zorgen steeds
meer vliegtuigen van en naar Schiphol Amsterdam voor een bijna constant gebrom of gebulder in het
luchtruim.
Zo kan
de in Nederland steeds schaarser wordende waarde van stilte zelfs niet meer
worden geborgd in gebieden die er speciaal voor zijn aangewezen.
Vliegtuigen op de
aanvliegroute Eelde zorgen voor geluidsoverlast en verstoring in stiltegebieden
in Drenthe en Friesland.
Gedragscode kleine
luchtvaart… een wassen neus
De gedragscode kleine luchtvaart houdt in dat er niet boven natuurbeschermingsgebieden
wordt gevlogen zonder noodzaak. Op de afbeeldingen een paar recente voorbeelden
van de werkelijkheid in het Fochteloërveen. Onnodige vliegbewegingen zijn
dagelijkse praktijk en niemand doet er iets aan.
Vier willekeurige voorbeelden
van onnodig rondvliegen in de periode 21 mei tot 7 juni 2018.
Beheerplan Natura
2000
Van het beheerplan Fochteloërveen is de Provincie Drenthe de
trekker. Wetlands als het Fochteloërveen zijn kwetsbaar vanwege de concentraties vogels, waaronder
grote en ook zeldzame (denk aan ganzen, zwanen en kraanvogels). De verstoring en het lawaai botsen al jaren met
de natuurwaarden en de doelen in het Natura2000-gebied.
Het advies van de gebiedsgroep Fochteloërveen om het gebied als no
flight area aan te wijzen, is
in de conceptfase uit het beheerplan Fochteloërveen verdwenen. Onbegrijpelijk.
In het beheerplan staat dat
vliegroutes moeten worden aangepast;
de praktijk is echter dat de volgende route uit Lelystad er aan zit te
komen. In plaats van een kans
op grotere waarborging van stilte, wordt gekozen voor een gegarandeerde toename
van lawaai.
Straks wordt
elke luchtlaag boven het Fochteloërveen bevolkt met vliegtuigen, terwijl
het bestemd is voor
de vogels. Afgezien van de
aantasting van stilte- en natuurwaarden, neemt het risico op vogelaanvaringen
sterk toe. Met ander
woorden: ook vanuit veiligheidsoverwegingen is het waanzin om hier lage vliegroutes te plannen.
Verstoring door
vliegtuigen is sterk toegenomen afgelopen winter 2017/18
De lucht is van de
vogels
Wetlands werken als een trechter voor trekkende vogels.
Grote concentraties watervogels zoeken de natte natuurgebieden op om er bij te
tanken. Dit zijn cruciale plekken in de trekweg waar de rust gegarandeerd moet
zijn. Enorme aantallen vogels vinden in herfst en winter hun veilige plek in het hoogveen. Watervogels komen
hier met tienduizenden.
Het gaat dan vooral om ganzen die hier overwinteren en
dagelijks van en naar de slaapplaats vliegen. Dat geldt ook voor steltlopers,
reigers, kraanvogels, wilde-
en kleine zwanen en vele anderen vogels die gemeenschappelijk slapen.
De spreeuw is de meest talrijke soort die hier met
tienduizenden en soms honderdduizenden tegelijk overnacht. Dagelijks vliegen ze
naar het foerageergebied, en ’s avonds terug naar de slaapplaats.
Zeldzame slangenarenden bidden er in de zomer en de
ruigpootbuizerd hangt er ’s winters in de lucht op zoek naar eten. Boomvalken
en roodpootvalken jakkeren in voorjaar en zomer als gekken achter libellen en
zwaluwen aan. Koude periodes brengen in het voorjaar duizenden zwaluwen die op
de insecten afkomen. Ook groepen van honderden gierzwaluwen scheren van laag
tot hoog door de lucht.
Kortom, het luchtruim boven het Fochteloërveen wordt het hele jaar door
intensief gebruikt door allerlei soorten vogels, waarvan een deel helemaal is aangewezen op dit gebied. Een dergelijk gebied misbruiken als speelplaats voor luchtvaartrecreanten of verlengde landingsbaan voor groot vliegverkeer, is volstrekte idioterie.
